Böbrek Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Böbrekler, omurganın her iki yanında belin üzerinde bulunan, kanı filtreleyerek temizleyen ve idrar üreten, yaklaşık 150 gram ağırlığında, barbunya şeklindeki organlardır. Bu organlar, büyük bir yağ tabakası, alt kaburgalar ve kaslar tarafından korunur. Böbrekler, vücuttaki geri dönüştürülebilir ve geri dönüştürülemeyen atıkları ayrıştırırken kanı da sürekli temizler.

Böbrek kanseri, kanser türlerinin yaklaşık %2-3’ünü oluşturur ve böbreklerde kötü huylu hücrelerin büyümesi sonucu oluşur. Erken tanı, böbrek kanserinde hayati öneme sahiptir ve uygun tedavi yöntemleriyle başarılı sonuçlar elde edilebilir.

Böbrek Kanseri Nedir?

Böbrek kanseri, böbrek hücrelerinin kötü huylu hale gelip kontrolden çıkarak tümör oluşturduğu bir hastalıktır. Genellikle böbrekteki küçük tüplerin (tübüllerin) astarında başlayan bu kanser türü, renal hücreli karsinom (RCC) olarak adlandırılır. RCC, böbrek kanseri vakalarının yaklaşık %90’ını oluşturur. Diğer böbrek kanseri türleri ise şunlardır:

• Geçiş hücreli karsinom: Böbrek pelvisinin iç yüzeyinde başlar.
• Wilms tümörü (nefroblastoma): 14 yaş ve altı çocuklarda en sık görülen kanser türüdür.
• Renal sarkom: Nadir görülür ve böbreğin yumuşak dokusunda gelişir.

İyi Huylu Böbrek Tümörleri

İyi huylu böbrek tümörleri, böbrek kanserinde kullanılan tedavi yöntemleri (örneğin ameliyat veya radyofrekans ablasyon) ile tedavi edilebilir. Tedavi seçimi tümörün boyutu, sayısı, semptom yaratıp yaratmadığı ve hastanın genel sağlığına bağlı olarak değişir.

• Anjiyomiyolipom: En sık görülen iyi huylu böbrek tümörüdür. Kadınlarda daha yaygındır ve tuberoskleroz gibi genetik bir durumla ilişkili olabilir.
• Onkositom: Erkeklerde daha sık görülen, yayılma eğilimi olmayan büyük tümörlerdir.

Böbrek Kanseri Nedenleri

Böbrek kanserleri, kanser türlerinin yaklaşık %2,5’ini oluşturur ve erkeklerde kadınlardan iki kat daha yaygındır. Genellikle 50 yaş ve üstü bireylerde görülür. Böbrek kanserine tam olarak neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte, bazı faktörler riski artırabilir:

• Sigara içmek: Sigara içen kişilerde böbrek kanseri riski sigara içmeyenlere göre neredeyse iki kat daha fazladır.
• Obezite: Hormon değişikliklerine neden olarak böbrek kanserine zemin hazırlayabilir.
• Yüksek tansiyon: Böbrek kanseri riskini artırabilir.
• Böbrek yetmezliği: Bu durumdaki kişilerde böbrek kanseri gelişme riski yüksektir.
• Ailede kanser öyküsü: Ailede böbrek kanseri olan bireyler yüksek risk altındadır.
• Kalıtsal sendromlar: Von Hippel-Lindau hastalığı gibi genetik durumlar böbrek kanseri riskini artırabilir.
• Radyasyona maruz kalma: Daha önce radyasyon tedavisi almış kişilerde böbrek kanseri riski artar.
• Toksik maddelere maruz kalma: Madencilik veya boyama gibi işlerde kullanılan bazı kimyasallar da riski artırabilir.

Böbrek Kanseri Belirtileri

Erken evre böbrek kanserleri genellikle belirgin semptom vermez ve genellikle başka bir rahatsızlık için yapılan tetkikler sırasında tesadüfen saptanır. Tümör büyüdükçe şu belirtiler ortaya çıkabilir:

• İdrarda kan
• Böbrek bölgesinde bir yumru veya kitle
• Bel bölgesinde hafif, geçmeyen ağrılar

Daha nadir görülen belirtiler:

• Yorgunluk
• İştah kaybı
• Kilo kaybı
• Yüksek ateş
• Anemi

Eğer kanser kemik, akciğer gibi diğer organlara yayılmışsa öksürük, kanlı balgam ve kemik ağrıları gibi ek semptomlar görülebilir.

Böbrek Kanseri Teşhisi

Böbrek kanseri, genellikle başka bir nedenle yapılan tıbbi tetkikler sırasında saptanır. Ultrason ve BT taramaları gibi görüntüleme yöntemleri, böbrek tümörlerini tespit etmede etkilidir. Bazen doktorlar, biyopsi yaparak daha fazla bilgi elde edebilirler.

Böbrek Kanseri Evreleri

Böbrek kanseri evreleri, kanserin yayılma durumuna göre I’den IV’e kadar sınıflandırılır:

• Evre I: Tümör 7 cm’den küçüktür ve sadece böbrekte bulunur.
• Evre II: Tümör 7 cm’den büyüktür ancak hala böbrekte sınırlıdır.
• Evre III: Tümör, böbrek dışındaki çevre dokulara veya lenf düğümlerine yayılmıştır.
• Evre IV: Kanser, böbrek dışındaki bölgelere ve uzak organlara yayılmıştır.

Böbrek Kanseri Tedavi Yöntemleri

Böbrek kanseri tedavisinde hastanın genel durumu, kanserin türü ve evresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak farklı yöntemler kullanılır:

• Nefrektomi (Böbreğin Çıkarılması): Kanserli böbreğin ve bazen çevresindeki dokuların alınmasıdır. Tam veya kısmi nefrektomi yapılabilir.
• Kemoterapi ve Radyoterapi: Böbrek kanseri tedavisinde bu yöntemlerin etkinliği düşüktür.
• İmmünoterapi: Vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek kanseri küçültmeyi amaçlar.
• Hedefe Yönelik Tedaviler: Belirli molekülleri hedef alan bu tedaviler, kanserli hücreleri etkisiz hale getirebilir.

Not: Da Vinci Robotik Cerrahi, böbrek kanseri ameliyatlarında küçük deliklerden girilerek tümörün çıkarılmasına olanak tanır.

Sık Sorulan Sorular

• Embolizasyon nedir? Tümörü besleyen kan akışını keserek kanserli dokuyu küçültmeyi amaçlayan bir işlemdir.
• Böbrek kanseri önlenebilir mi? Tam olarak önlenemese de sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve obeziteyi önlemek, riski azaltmada etkilidir.
• Böbrek kanseri ölümcül müdür? Kanserin evresine bağlı olarak hastalığın seyri değişir. Erken evrede yakalanan böbrek kanseri tedavi edilebilir.