Uyuz Hastalığı Nedir?

Uyuz hastalığı, sarcoptes scabiei (uyuz böceği) adlı mikroskobik bir akarın cilt üzerinde yuva yaparak şiddetli kaşıntıya neden olduğu bulaşıcı bir deri hastalığıdır. En sık görülen belirtileri arasında, geceleri artan yoğun kaşıntı, kızarıklık, deri döküntüleri ve içi sıvı dolu kabarcıklar yer alır.

Uyuz Nasıl Oluşur?

Uyuz, cildin üst tabakasına yerleşen ve burada yumurtlayarak çoğalan mikroskobik sarcoptes scabiei böceğinin neden olduğu bir cilt hastalığıdır. Uyuz akarları, cilde yerleştikten sonra şiddetli kaşıntı, sivilce benzeri kızarıklıklar, içi sıvı dolu lezyonlar ve ciltte kabarık çizgiler gibi belirtiler ortaya çıkarır. Bu belirtiler genellikle parmak araları, bilekler, dirsekler, koltuk altları, meme uçları, genital bölge ve kalça gibi kıvrımlı bölgelerde daha sık görülür.

Uyuz Nasıl Bulaşır?

Uyuz hastalığı, doğrudan cilt teması ile bulaşır. Uzun süreli ten teması ya da enfekte kişinin havlu, çarşaf, kıyafet gibi kişisel eşyalarının kullanılması, uyuzun bulaşmasına neden olabilir. Ortalama 15-20 dakikalık bir temas süresi bile uyuzun bulaşması için yeterlidir. Uyuz, özellikle yatak, çarşaf, yastık ve havlu gibi eşyaların paylaşılmasıyla hızla yayılır.

Uyuz Türleri Nelerdir?

• Kabuklu (Norveç) Uyuz: Genellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde görülür ve geniş cilt alanlarını kaplayan kabuklu bölgeler oluşturur.
• Nodüler Uyuz: Çocuklarda daha yaygındır. Kahverengi-kırmızı nodüller, akarlar ortadan kalktıktan sonra bile ciltte kalabilir.
• Büllöz Uyuz: Genellikle büllöz pemfigoid ile karıştırılabilir ve cilt kabarcıkları içerir.
• Saç Derisi Uyuzu: Kafa derisinde oluşur ve sedef hastalığına benzer semptomlar gösterir.

Uyuz Neden Olur?

Uyuz, sekiz bacaklı mikroskobik sarcoptes scabiei von hominis akarlarının derinin altına yerleşip yumurtlaması sonucu ortaya çıkar. Bu akarlar, doğrudan temas veya kişisel eşyaların paylaşımı yoluyla bulaşır. Uyuz hastalığı sonbahar ve kış aylarında daha yaygındır ve kalabalık ortamlarda daha fazla görülür. Evcil hayvanlardan insanlara uyuz bulaşmaz, ancak kısa süreli bir kaşıntıya neden olabilir.

Uyuz Belirtileri Nelerdir?

Uyuzun en tipik belirtisi, geceleri ve sıcak banyo sonrası artan şiddetli kaşıntıdır. Ayrıca, ciltte sivilce benzeri kızarıklıklar, içi sıvı dolu lezyonlar ve cilt yüzeyinde grimsi-beyaz kabarık çizgiler şeklinde tüneller oluşur. Bu belirtiler, parmak araları, bilekler, dirsekler, koltuk altları, meme uçları ve genital bölgede daha belirgindir.

Uyuz Nasıl Geçer?

Uyuz hastalığı, doktor önerisiyle permetrin gibi antiparaziter krem ve losyonların cilde uygulanması ya da antiparaziter ilaç olan ivermektin kullanılması ile tedavi edilebilir.

Uyuz Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Uyuz hastalığının tanısı, gece artan kaşıntı, cilt döküntüleri ve kabarcıklar gibi belirtilerle konulur. Uyuz böceğinin yerleştiği bölgelerde kir birikimine benzer grimsi siyah noktalar görülebilir. Bu fiziksel bulguların dermatoskopi cihazı ile büyütülerek incelenmesi veya mikroskobik olarak değerlendirilmesi, uyuz tanısını kesinleştirir.