Zona Nedir?

Zona, ağrılı kızarıklıklar ve kabarcıklar şeklinde ortaya çıkan, viral kaynaklı bulaşıcı bir sinir enfeksiyonudur. Genellikle gövdenin bir tarafında tek şerit halinde görülür. Zona, suçiçeği hastalığına neden olan Varicella zoster virüsünden kaynaklanır. Suçiçeği geçirdikten sonra bu virüs sinirlerde inaktif kalır ve yıllar sonra tekrar aktifleşerek zonaya neden olabilir. Bu hastalık hayatı tehdit eden bir durum olmasa da, oldukça acı verici olabilir.

Zona Neden Olur?

Zona, daha önce suçiçeği geçirmiş kişilerde ortaya çıkar. Suçiçeği virüsü vücutta pasif halde kalabilir ve belirli bir süre sonra bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla aktifleşir. Özellikle 50 yaş üstü kişilerde ve bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde zona gelişme riski daha yüksektir. Varicella zoster virüsü herpes virüs ailesine ait olduğundan, zona bazen Herpes Zoster olarak da bilinir.

Zona Belirtileri Nelerdir?

Zonanın belirtileri genellikle vücudun bir tarafını etkiler. Bu belirtiler arasında:

• Ağrı, yanma, uyuşma veya karıncalanma
• Kırmızı döküntüler
• İçi sıvı dolu kabarcıklar
• Kaşıntı
• Dokunmaya karşı hassasiyet
• Ateş, baş ağrısı ve yorgunluk gibi semptomlar sayılabilir.

Zona hastalığında ağrı, ilk ve en yaygın belirtilerden biridir. Döküntüler genellikle birkaç gün sonra ortaya çıkar.

Zona İle İlgili Komplikasyonlar

Zona komplikasyonları arasında en yaygın olanı, kabarcıklar geçtikten sonra devam eden post-herpetik nevralji adı verilen ağrıdır. Ayrıca göz bölgesinde oluşan zona, kalıcı görme kaybına yol açabilecek enfeksiyonlara neden olabilir. Ensefalit (beyin iltihabı), yüz felci ve işitme sorunları da komplikasyonlar arasında yer alabilir.

Zona Nasıl Teşhis Edilir?

Zona, fiziksel muayene ve bireyin tıbbi geçmişi göz önüne alınarak teşhis edilir. Döküntülerin ve ağrının bulunduğu bölge dikkate alınarak teşhis koyulabilir. Bazı durumlarda doktor, kesin teşhis için kabarcık kültürü veya doku örneği alabilir.

Zona Tedavisi

Zonanın kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, antiviral ilaçlarla tedavi süreci hızlandırılabilir ve komplikasyonlar önlenebilir. Ağrı kesiciler ve kremler, ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Ayrıca alkol gibi belirli maddelerden uzak durulması önerilir, çünkü alkol bazı ilaçların etkinliğini azaltabilir.

Zona Risk Faktörleri

• 50 yaş ve üzeri bireyler
• Bağışıklık sistemi zayıf olanlar (kanser tedavisi görenler, HIV hastaları, organ nakli sonrası ilaç kullananlar)
• Uzun süreli steroid kullanımı
• Şeker hastalığı gibi kronik rahatsızlıklar
• Fiziksel veya duygusal stres

Bu risk faktörlerine sahip bireylerde zona görülme olasılığı daha yüksektir.